KEDİLER

Kediler, davranışlarıyla eski çağlardan beri insanların dikkatini çekmiş ve sempatisini kazanmışlardır. Dünya kedi ırkları arasında Van Kedisi, kendine has özellikleri ile, insanların dikkatini çekmekte ve dünyanın çeşitli yerlerinde yıllardan beri yetiştirilmektedir. Ülkemizin ekolojik kültür zenginliklerinden olan Van Kedisinin sayıları giderek azalmakta ve eğer önlem alınmazsa, saflıkları da bozularak yok olma tehlikesi ile karşı karşıya bulunmaktadırlar. Bu durum, son yıllarda Van kedilerine ilgi duyanların bazı çarelere başvurmalarına yol açmıştır. Bu amaçla, önceleri Van Tarım Meslek Lisesinde koruma ve yetiştirme çalışmalarına başlanmış, ancak yeterli bilgi ve tecrübenin olmayışı nedeniyle istenilen sonuç alınamamıştır. Dar denebilecek tel örgülü kümeslerde barındırılmaları da kedilerin psikolojilerini bozmuş ve doğallıklarından uzaklaşarak saldırgan bir hal almalarına sebep olmuştur. Halbuki Van kedileri evde insanlarla beraber olmayı sevmekte ve özgürlüklerine düşkünlükleriyle tanınmaktadırlar.,

,
,

Yüzüncü Yıl Üniversitesi Ziraat Fakültesi tarafından 1980 li yıllarda başlatılan Van Kedisi Koruma ve Araştırma çalışmaları, daha sonraları Veteriner Fakültesi Zootekni Anabilim Dalı tarafından devam ettirilmiş ve 1992 yılında kısa adı VKAM olan Van Kedisi Araştırma Merkezi kurulmuştur. Bu tarihlerde Van da bir Kedi Evi ile, Ana-Yavru Sağlık Dispanseri kurularak, Van daki bütün Van kedileri kayıt altına alınıp, kimlik belgesi verilmiştir.

Yapılan araştırmalara göre Van kedilerinin anavatanı, Altay dağlarının eteklerinde bulunan Buhtamara şehridir. Batı Asya da bir kedi evcilleştirme merkezinin olması, bu tezi desteklemektedir. Van kedileri için diğer bir iddia da, bu ırkın spontan orijinli olduğu ve soğuk iklimde üretildiği yönündedir. Yetiştirildiği yerler ise Türkiye, Iran ve Rusya olarak bilinmektedir. Dünya kedi ırkları arasında özel bir yere sahip olan Van Kedisi, göz renklerinin orijinalliği, uzun beyaz tüyleri ve sevecenliğiyle insanların büyük beğenisini kazanmıştır. Bu özelliklerinden dolayı, çağlar boyunca Anadolu da ve tüm dünyada insanların dikkatini çekmiştir. Van kedilerine ait ilk bilgilere, Hitit mücevherlerinde ve mühürlerinde rastlanmıştır. Daha sonra Romalıların bu bölgeyi egemenlikleri altına alması ile (MS 75-387), Roma kalkanlarına ve bayraklarına Van Kedisi resmedilmiştir. Eskiden Van kedileri, yaz aylarını Erek dağının eteklerinde, kış aylarında şehirde ailelerinin yanında geçirerek yarı yabani bir hayat sürerlerdi. Günümüzde ise, tamamen ailenin bir üyesi olarak özellikle bahçeli evlerde barındırılmaktadırlar. Van yöresinde, halk tarafından kediye “Pişik” denir. Van Kedisi, fare ve böcekleri avlayan bir hayvan olmaktan çok, yöre halkı tarafından bir süs kedisi ya da ailenin dost bir bireyi olarak kabul edilir.